Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau
2017
Sprawozdanie merytoryczne
z działalności Fundacji Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau
za rok 2017
- Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau ma swoją siedzibę w Oświęcimiu,
ul. Więźniów Oświęcimia 20, 32-603 Oświęcim.
Adres e-mailowy: kontakt@fundacja-pamieci-auschwitz.pl
- Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem KRS 0000056503 w dniu
31-05-1990 r.
- Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau otrzymała numer identyfikacyjny REGON P-070404535. Fundacja jest zgłoszona do KRS jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą.
- Z dniem 18-06-2014 r. Fundacja uzyskała status organizacji pożytku publicznego, co potwierdza wpis KRS nr 0000056503
- W skład Rady Fundacji Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau wchodzą:
- Józef Musioł prezydent
- Jerzy Wróblewski wiceprezydent
- Andrzej Kacorzyk wiceprezydent
- ks. prof. Waldemar Chrostowski członek
- prof. Stanisław Krajewski członek
- Kazimierz Albin członek
- dr Wojciech Płosa członek
- dr Krzysztof Antończyk członek
- Leszek Szuster członek
- Stefan Wilkanowicz członek
- Zarząd Fundacji Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau tworzą:
- Krystyna Oleksy prezes
- Jadwiga Pinderska – Lech wiceprezes
- Piotr Michał Kućka wiceprezes
- Zbigniew Bartuś członek
- Statutowe cele Fundacji Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau:
- Celem Fundacji jest kultywowanie i upowszechnianie pamięci o ofiarach zbrodni hitlerowskiego ludobójstwa, dokonanych w trakcie II wojny światowej na terenach obozów koncentracyjnych, a w szczególności w KL Auschwitz, poprzez wspieranie misji Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.
- Realizacja celów statutowych Fundacji następuje poprzez:
a/ prowadzenie działalności edukacyjnej, badawczej i wydawniczej oraz popieranie kampanii społecznych i twórczości poświęconej tematyce KL Auschwitz, a także związanej z ludobójstwem dokonanym podczas II wojny światowej i obozami zagłady,
b/ upowszechnianie wiedzy o zbrodniach hitlerowskiego ludobójstwa, w szczególności popełnionych w KL Auschwitz, a także na terenach innych niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i zagłady,
c/ zachowanie, utrzymanie i konserwację obiektów, dokumentów i archiwaliów pozostałych po obozie KL Auschwitz,
d/ działania w zakresie kultury i sztuki, ochrony dóbr kulturalnych i dziedzictwa światowego w zakresie promowania tematyki Auschwitz i Holokaustu,
e/ działania na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami w zakresie promowania tematyki Auschwitz i Holokaustu,
f/ wspieranie organizacyjne, finansowe i rzeczowe organizacji pożytku publicznego, szkół, uczelni wyższych, placówek oświatowych, fundacji i stowarzyszeń (osób prawnych i osób fizycznych), których działalność jest zbieżna z celami Fundacji,
g/ współpracę ze środowiskami i instytucjami państwowymi, samorządowymi, organizacjami pozarządowymi, stowarzyszeniami, fundacjami, osobami fizycznymi w kraju i za granicą, działającymi w zakresie objętym celem Fundacji,
h/ inicjowanie i pozyskiwanie pomocy finansowej i rzeczowej, gromadzenie środków oraz prowadzenie działalności gospodarczej z przeznaczeniem w całości dochodu na w/w cele.
- Dla realizacji celów statutowych Fundacja prowadziła odpłatną i nieodpłatną
działalność pożytku publicznego, a także dodatkowo prowadziła działalność
gospodarczą, z której dochód w całości przeznaczony był na działalność
pożytku publicznego.
a/ Fundacja prowadziła działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności w zakresie:
58.11.Z Działalność wydawnicza
58.19 Pozostała działalność wydawnicza
47.61.Z Sprzedaż detaliczna książek prowadzona w wyspecjalizowanych
sklepach
47.63.Z Sprzedaż detaliczna nagrań dźwiękowych i audiowizualnych
prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach
47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej
lub Internet
74.3 Działalność związana z tłumaczeniami
91.01.B Działalność archiwów
91.03 Działalność historycznych miejsc i budynków oraz podobnych atrakcji
turystycznych
94.99 Działalność pozostałych organizacji członkowskich, gdzie indziej
niesklasyfikowana
b/ Fundacja może prowadzić działalność nieodpłatną polegającą na świadczeniu sług zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności w zakresie:
58.11.Z Działalność wydawnicza
58.19 Pozostała działalność wydawnicza
47.61.Z Sprzedaż detaliczna książek prowadzona w wyspecjalizowanych
sklepach
47.63.Z Sprzedaż detaliczna nagrań dźwiękowych i audiowizualnych
prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach
47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej
lub Internet
74.3 Działalność związana z tłumaczeniami
85.5 Pozaszkolne formy edukacji
85.59 B Pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane
85.60 Działalność wspomagająca edukację
82.30.Z Działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów
72.20 Z Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie nauk społecznych
i humanistycznych
91.01.B Działalność archiwów
91.03 Działalność historycznych miejsc i budynków oraz podobnych
atrakcji turystycznych
94.99 Działalność pozostałych organizacji członkowskich, gdzie indziej
niesklasyfikowana
c/ Fundacja może prowadzić działalność odpłatną polegającą na świadczeniu sług zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności w zakresie :
85.59 B Pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane
85.60 Działalność wspomagająca edukację
- Fundacja nie prowadziła jednocześnie odpłatnej działalności pożytku publicznego i działalności gospodarczej w odniesieniu do tego samego przedmiotu działalności.
- W zakresie i formie odpłatnej lub nieodpłatnej działalności statutowej pożytku publicznego Zarząd nie podejmował żadnych działań.
- Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau realizowała w 2017 r. cele statutowe jako działalność nieodpłatną w ramach niżej opisanych projektów:
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście – projekty edukacyjne - Ogólny koszt wsparcia 86 600,34 PLN
Fundacja Pamięci Ofiar już od przeszło dwudziestu pięciu lat wspomaga działania Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau jako Miejsca Pamięci. W początkowych latach działalności Fundacja nastawiona była głównie na konserwację obiektów – baraków i budynków po byłym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz. Kierunek działań Fundacji, czyli finansowanie konserwacji obiektów poobozowych od kilku lat zmienia się i działania Fundacji skierowane są obecnie głównie na edukację. Realizowane jest to poprzez współpracę z Międzynarodowym Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście działającym w ramach struktur Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Współpraca jest realizowana poprzez projekty adresowane do młodzieży gimnazjalnej, ponadgimnazjalnej oraz edukatorów, nauczycieli, studentów, osób niepełnosprawnych intelektualnie, środowisk wojskowych i więziennictwa. Były to :
a/ Projekt edukacyjny dla osób niepełnosprawnych intelektualnie pt. Trudne –proste słowa – 700 uczestników
W związku z wzrastającym zainteresowaniem zwiedzaniem byłego obozu przez osoby niepełnosprawne MCEAH przygotowało program Trudne – proste słowa adresowany do osób niepełnosprawnych intelektualnie. Scenariusz lekcji konsultowany ze specjalistami z zakresu oligofrenopedagogiki zawiera wprowadzenie do zwiedzania, poznanie wybranych fragmentów stałej wystawy muzealnej, jak również specjalnie zorganizowaną ekspozycję pozwalającą na zapoznanie się z replikami wybranych obiektów, np. butów, pasiaków i innych
b/ projekty edukacyjne dla młodzieży
Projekt Lamsdorf-Auschwitz. Auschwitz-Lamsdorf – 27 uczestników
W dniach 4–5 października wspólnie z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu realizowano VI edycję projektu edukacyjnego pt. Lamsdorf-Auschwitz. Auschwitz-Lamsdorf.
Uczestnikami tegorocznej edycji projektu byli uczniowie Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich w Opolu, zakwalifikowani do udziału w drodze naboru otwartego, skierowanego do szkół ponadgimnazjalnych województwa opolskiego.
W czasie dwóch dni młodzież poznawała historię obu miejsc pamięci, poszukując związków jakie istniały pomiędzy kompleksem obozów jenieckich w Lamsdorf a niemieckim nazistowskim obozem koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, tj. jednostkowych i zbiorowych losów osadzonych w nich ludzi (m.in o. Maksymiliana Marii Kolbego i rotmistrza Witolda Pileckiego).
Dwudniowy projekt zakończył się podsumowaniem, przeprowadzonym przez dr. Piotra Stanka, w czasie którego młodzież dzieliła się swoimi refleksjami. Znaczna część młodych ludzi podkreślała, że pobyt w autentycznych miejscach wydarzeń i praca z oryginalnymi pamiątkami ułatwiła im zrozumienie trudnej tematyki obozowej. Podobne opinie wyrażali ich opiekunowie, zwracając uwagę na rolę miejsc pamięci w kształtowaniu postaw obywatelskich.
c/ Jednodniowe konferencje tematyczne i sesje edukacyjne związane z
Holokaustem i problematyką Auschwitz dla młodzieży i dorosłych –
450 uczestników.
d/ Seminaria ogólnopolskie i międzynarodowe:
- Seminarium Auschwitz Historia i Symbolika dla studentów z Państwowego Uniwersytetu w Woroneża – 26 uczestników,
- Kontynuacja projektów z lat poprzednich dla uczniów i młodzieży akademickiej (Uniwersytet Opolski, Uniwersytet, Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Uniwersytet Jagielloński, Państwowy Uniwersytet w Woroneżu) – 90 uczestników,
- Projekt edukacyjny dla uczniów szkół gimnazjalnych z województwa śląskiego i małopolskiego Auschwitz a postrzeganie współczesności – 250 uczestników,
- Seminarium dla przedstawicieli organizacji pozarządowych (Non-Government Organization) ,realizowane z Radą Europy – 35 uczestników,
- Trzydniowe warsztaty merytoryczne dla nauczycieli polskich, pedagogów i trenerów specjalizujących się w tematyce nauczania o Auschwitz i Holokauście (współpraca z Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznej i Szkoleń) - 45 uczestników,
- Międzynarodowy projekt edukacyjny Reprezentacje Holokaustu przy współpracy z IPN i Pamiatnik Terezin – 38 uczestników,
- Międzynarodowa Akademia Letnia: Historia, Pamięć, Edukacja
(dwie edycje w języku angielskim i jedna edycja w języku niemieckim). Seminarium adresowane do wszystkich osób zainteresowanych tematyką Auschwitz i nauczania o Holokauście, w szczególności do nauczycieli, edukatorów, muzealników i pracowników instytucji zajmujących się historią II wojny światowej – 47 uczestników,
- Międzynarodowa Akademia Letnia: Historia, Pamięć, Edukacja
e/ Studia podyplomowe Relacje chrześcijańsko-żydowskie – 31 uczestników
W roku akademickim 2016/2017 Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau we współpracy z Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II w Krakowie organizowało kolejną edycję studiów podyplomowych Relacje chrześcijańsko-żydowskie.
Studia były przeznaczone dla nauczycieli, katechetów, pracowników instytucji kultury oraz instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem ksenofobii i antysemityzmowi, osób zaangażowanych w dialog międzykulturowy i międzyreligijny, przewodników muzealnych, pracowników mediów oraz wszystkich osób zainteresowanych tematem.
Organizatorzy: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie oraz Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu.
f/ Auschwitz – Historia – Edukacja Obywatelska
- Cykl seminariów i pobytów studyjnych dla dyrektorów zakładów karnych, wychowawców, pracowników nadzoru, jak również osadzonych w zakładach karnych Warszawskiego, Krakowskiego i Śląskiego Inspektoratu Służby Więziennej. Każdy cykl seminariów poświęcony jest odrębnej tematyce dotyczącej historii KL Auschwitz - 332 uczestników.
- Cykl seminariów i pobytów studyjnych dla aplikantów Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury Więziennej. Każdy cykl seminariów poświęcony jest odrębnej tematyce dotyczącej historii KL Auschwitz - 60 uczestników.
- Cykl seminariów z cyklu Auschwitz – Historia – Edukacja Obywatelska dla 393 policjantów z Komend Wojewódzkich w Krakowie i w Katowicach oraz 260 słuchaczy Szkoły Policji.
g/ Publikacje
- Głosy Pamięci – każdy tom poświęcony jest jednemu z wielu zagadnień skomplikowanej historii obozu Auschwitz i zawiera oprócz naukowego artykułu szczegółowo omawiającego dany temat również wybór materiałów źródłowych oraz scenariusze lekcji, które ułatwią nauczycielom wykorzystanie materiału zawartego w książce na lekcjach historii lub języka polskiego.
Ostatnio opublikowano jedenasty tom pt. Jeńcy sowieccy w KL Auschwitz w wersji angielskiej. Publikacja poświęcona losom jeńców radzieckich w Auschwitz. Dwunasty numer Głosów Pamięci został poświęcony kobietom — więźniarkom KL Auschwitz. Publikacja wzbogacona jest o bogaty materiał ikonograficzny (rysunki byłych więźniów) oraz dokumenty administracji obozowej.
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście - Metodyka Oprowadzania – 57 440,06 PLN
Fundacja wspiera działania sekcji Metodyki oprowadzania w MCEAH, dzięki czemu zrealizowano projekty edukacyjne i szkoleniowe dla przewodników oprowadzających po wystawie i terenach byłego obozu. Zorganizowanych zostało 19 szkoleń – spotkań z byłymi więźniami, wykładów i wyjazdów studyjnych, między innymi:
- Dwudniowe Spotkanie z p. Heleną Dunicz-Niwińską oraz p. Anitą Lasker, byłymi więźniarkami kobiecej orkiestry w Auschwitz II-Birkenau - uczestniczyło 45 przewodników (kwiecień 2017r.),
- Spotkanie z byłym więźniem KL Auschwitz, p. Jackiem Zieleniewiczem - uczestniczyło 30 przewodników (sierpień 2017r.),
- Studyjny wyjazd do Rygi w czerwcu 2017 r. - uczestniczyło 55 przewodników, którzy odwiedzili: Muzeum Getta Ryskiego, Muzeum Okupacji, Muzeum Żanisa Lipke, Muzeum Żydów na Łotwie, tereny byłych obozów Kasierwald i Salaspils.
- Studyjny wyjazd do Lublina w grudniu 2017 r. - wzięło udział 49 przewodników, którzy oprócz zwiedzania miasta, odwiedzili także Muzeum w Markowej oraz Państwowe Muzeum na Majdanku.
- Studyjny wyjazd do Gdańska w styczniu 2018 - wzięło udział 49 przewodników. Zwiedzili Muzeum Stutthof, Muzeum II Wojny Światowej oraz Muzeum Emigracji.
- Hospitacje – kontynuowano program kontroli jakości oprowadzania przewodników, ze szczególnym uwzględnieniem przewodników, którzy rozpoczynają współpracę z Muzeum. Do końca 2017 przeprowadzono 19 hospitacji;
Dotacja bezpośrednia - 28 792,70 PLN
Dotacja bezpośrednia to wpłata na konto Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau kwoty po rozliczeniu projektów MCEAH współfinansowanych przez Fundację.
Wydawnictwo
Promocja Bajek z Auschwitz – 13 362,26 PLN
Podczas tegorocznego Salonu Książki w Turynie, drugich co do wielkości Targach Książki w Europie, wydawnictwo Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau zaprezentowało włoskojęzyczną edycję Bajek z Auschwitz. Publikacja przybliża i wzruszającą historię powstania ilustrowanych bajek dla dzieci stworzonych przez więźniów niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz.
Z relacji byłych więźniów wynika, iż pomysł wykonania bajek dla dzieci pozostawionych w domach zrodził się w biurach tzw. Bauleitungu (z niem. Zarząd budowlany, odpowiedzialny za prace projektowe i konstrukcyjne na terenie obozu), gdzie pracowali również więźniowie. Prawdopodobnie w 1942 roku ktoś przyniósł do biura kolorowe książeczki dla dzieci w języku czeskim, znalezione w pobliżu magazynów mienia zagrabionego deportowanym do obozu Żydom. Świadomość faktu, że należały do dzieci zamordowanych w komorach gazowych bardzo więźniami wstrząsnęła. Przywołała pamięć o własnych dzieciach pozostawionych w domach, których – jak wierzyli – nigdy już nie zobaczą.
– Kilku więźniów postanowiło napisać i zilustrować bajki, a następnie znaleźć sposób, aby dotarły do ich rodzin. W przygotowaniu bajek uczestniczyło przynajmniej 27 więźniów. Zadania były podzielone: jedni pisali bądź tłumaczyli teksty, inni kaligrafowali i robili ilustracje, kopiowali, zszywali karty i robili okładki, jeszcze inni stali na straży, obserwując, czy nie zbliża się esesman lub niepożądany świadek zakazanego procederu, za który mogli być surowo ukarani bądź nawet zabici – powiedziała Jadwiga Pinderska-Lech, szefowa Wydawnictwa Muzeum.
Łącznie powstało przynajmniej 50 egzemplarzy bajek. Gotowe książeczki więźniowie wynosili potajemnie z biura i, korzystając z nieuwagi esesmanów, przekazywali je zaufanym robotnikom cywilnym, z którymi mieli czasami kontakt w czasie pracy. Ci z kolei, narażając często życie, dostarczali je pod wskazane adresy.
– Prezentowana na Targach Książki w Turynie publikacja La fiabe di Auschwitz to reprint sześciu egzemplarzy bajek odnalezionych po wojnie z równoległym tłumaczeniem na język włoski zawartych w nich rymowanych historyjek dla najmłodszych. O historii bajek opowiada również panelowa wystawa prezentowana na stoisku z książkami Muzeum – dodała Pinderska-Lech.
Obecności wydawnictw Muzeum w Turynie, które na Targach gości już po raz trzeci, towarzyszyło także spotkanie ze świadkiem historii. Gościem honorowym tegorocznego spotkania była Batszewa Dagan, mieszkająca od końca lat 40-stych ubiegłego wieku w Izraelu była więźniarka Auschwitz, poetka, psycholog, pedagog oraz autorka kilku bajek dla dzieci.
Fundacja sfinansowała druk książki, materiały promocyjne i transport do Włoch.
Wspomnienia z Auschwitz. Wybór relacji więźniów - wersja polska i angielska – 196 000,00 PLN
Nakładem Wydawnictwa Muzeum Auschwitz ukazał się wybór z najlepszych i najbardziej interesujących książek na temat Auschwitz napisanych przez byłych więźniów.
Dziesięć publikacji, które składają się na to bibliofilskie wydanie, to dziesięć różnych, jakże odmiennych perspektyw widzenia Auschwitz. Autorzy różnią się między sobą wszystkim: wiekiem, a w związku z tym i bagażem doświadczeń oraz formacją intelektualną, narodowością, a przede wszystkim losami obozowymi. Są wśród nich zarówno Żydzi skazani na Zagładę i cudem ocaleni, jak: Halina Birenbaum, Primo Levi, Miklós Nyiszli czy Elie Wiesel, jak i nie-Żydzi, aresztowani przede wszystkim za działalność w ruchu oporu, jak: Charlotte Delbo, Adolf Gawalewicz, Wiesław Kielar, Hermann Langbein i Seweryna Szmaglewska. Całości dopełniają wspomnienia polskiego księdza katolickiego, Adama Ziemby.
Wszystkie te historie pojedynczych osób doskonale pokazują złożoność Auschwitz: jako ośrodka Zagłady europejskich Żydów, ale również obozu pracy i miejsca, w którym na różne sposoby, uporczywie i wciąż więźniowie walczyli nie tylko o przetrwanie, ale również o zachowanie ludzkiej godności. Te książki są jak elementy układanki, z których każdy dorzuca istotne informacje do oglądu całości. Układanki, która tak naprawdę nigdy nie zostanie dokończona…
Wydanie publikacji było możliwe dzięki finansowemu wsparciu koncernu Volkswagen AG oraz współfinansowaniu przez Fundację druku publikacji.
Autorzy i tytuły:
Halina Birenbaum, Nadzieja umiera ostatnia
Charlotte Delbo, Żaden z nas nie powróci
Adolf Gawalewicz, Refleksje z poczekalni do gazu. Ze wspomnień muzułmana
Wiesław Kielar, Anus Mundi
Hermann Langbein, Ludzie w Auschwitz
Primo Levi, Czy to jest człowiek
Miklós Nyiszli, Byłem asystentem doktora Mengele
Seweryna Szmaglewska, Dymy nad Birkenau
Elie Wiesel, Noc
Adam Ziemba, Pajda chleba
Repozytorium Cyfrowe PMA-B - dotacja 171 500,00 PL
Projekt realizowany przez Repozytorium Cyfrowe polegał na ochronie przed niszczeniem oraz udostępnianiu wybranych muzealiów i dokumentów po byłym niemieckim nazistowskim obozie Auschwitz poprzez ich pełną digitalizację (wprowadzenie do baz danych oraz wykonanie cyfrowego odwzorowania). Docelowo w ramach projektu zostaną zeskanowane wszystkie zespoły dokumentów znajdujące się w Archiwum Muzeum dzięki czemu będzie ułatwiony dostęp do najlepszej jakości elektronicznych kopii oryginalnych dokumentów dla badaczy i edukatorów. Część danych o więźniach i deportowanych umieszczana jest na stronie internetowej Muzeum (www.auschwitz.org), gdzie jest udostępniona do wyszukania dla wszystkich zainteresowanych (zarówno rodzin ofiar, jak i badaczy). Dane są na bieżąco uaktualniane i uzupełniane o kolejne informacje dokumentalne, oraz dostarczane przez rodziny byłych więźniów. Cyfrowe zasoby RC stanowią już obecnie źródło materiałów wykorzystywane w szeregu projektach edukacyjnych MCEAH (prelekcje, warsztaty, seminaria, publikacje, szkolenia, wystawy). W ramach prac na rok 2017 r. wykonano 6 000 skanów z oryginalnych dokumentów znajdujących się w Archiwum PMA-B (m.in. nowo pozyskane listy obozowe wysyłane przez więźniów z obozu, kartoteki więźniarskie różnych bloków i dokumenty szpitalne), wprowadzono do baz danych 43 000 rekordów osobowych z dokumentów archiwalnych z kolekcji Archiwum PMA-B (m.in. wykaz więźniów zmarłych w szpitalu obozowym, wykresy chorobowe, listy więźniów Auschwitz przeniesionych do KL Buchenwald, karty obozowe więźniów tzw. Personalbogen) oraz uzupełniono dane w 8 000 rekordów więźniarskich umieszczonych do wyszukania na www.auschwitz.org. (transporty z Kraju Warty, transporty lubelskie)
Archiwum PMA-B - dotacja 145 500,00 PLN
Dzięki wsparciu finansowemu Fundacji Archiwum PMA-B przeprowadziło kwerendy archiwalnych dokumentów i sporządziło z nich opracowania w formie gotowych spisów więźniów, wraz z krótką historią każdego transportu dla transportów więźniów żydowskich deportowanych do KL Auschwitz z getta Theresienstadt.
Sporządzenie powyższych opracowań dotyczących transportów więźniów z Theresienstadt jest projektem, który wpisuje się w ciąg prac badawczych prowadzonych przez pracowników Archiwum nad poznaniem losów kolejnych grup osób deportowanych do Auschwitz. Do tej pory, dzięki wsparciu Fundacji, zrealizowane zostały podobne projekty dla transportów więźniów żydowskich z Francji, Belgii i Norwegii. Gotowe opracowania będą również umieszczone na stronie internetowej Muzeum, co byłoby wyjściem na przeciw oczekiwaniom licznych badaczy zagranicznych oraz członków rodzin tych więźniów, którzy poszukują informacji o swoich bliskich.
Wykonano ponadto skany relacji byłych więźniarek i więźniów zgormadzonych w zespole „Oświadczenia” - zeskanowano 46 tomów, liczących 11500 stron.
Wykonanie tej pracy pozwoli na udostępnienie dla szerokiego grona zainteresowanych zespołu archiwalnego zawierającego cenne, nieznane dotąd relacje byłych więźniów obozu Auschwitz.
Seminarium dla pracowników Straży Muzealnych – dotacja 3.013,38 PLN
Fundacja Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau dofinansowała projekt . II Seminarium dla pracowników Straży Muzealnych, organizowany po raz drugi w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu w dniu 17 września 2017 r.
Uczestnikami seminarium były reprezentacje 12-osobowe Straży Muzealnych z n/w muzeów:
- Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau,
- Zamku Królewskiego w Warszawie,
- Zamku Muzeum w Łańcucie,
- Państwowego Muzeum na Majdanku.
Łącznie udział w seminarium wzięło 80 osób.
Program projektu obejmował:
- wizytę w Miejscu Pamięci Auschwitz-Birkenau (zwiedzanie z przewodnikiem – edukatorem);
- warsztaty po zwiedzaniu obejmujące także wymianę doświadczeń zawodowych i dobrych praktyk związanych z pracą na stanowiskach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w instytucjach kultury.
Wystawiennictwo – dotacja 100 800,00 PLN
Fundacja opłaciła wykonanie 56 drewnianych prycz będących wierną kopią oryginalnych prycz, na których spali więźniowie obozu Auschwitz II – Birkenau, Kopie prycz eksponowane są w barakach byłego obozu kwarantanny w Brzezince.
- 9. Pozostałe dotacje na cele statutowe - działalność nieodpłatna :
Fundacja wspierała niżej opisane działania Międzynarodowego Domu Spotkań
Młodzieży w Oświęcimiu – dotacja 55 568,00 PLN
Projekty współfinansowane przez Fundację :
- PRAWA CZŁOWIEKA WCZORAJ – PRAWA CZŁOWIEKA DZISIAJ. DZIECI AUSCHWITZ - NIE WOLNO NAM O NICH ZAPOMNIEĆ. Polsko-niemiecka wymiana młodzieży.
Uczestnicy w wieku 15-17 lat, głównie młodzież z Małopolski i Badenii-
Wirtembergii,14 Niemców 10 Polaków.
. W 15. rocznicę współpracy pomiędzy Międzynarodowym Domem Spotkań Młodzieży i Międzynarodowym Forum Burg Liebenzell w Bad Liebenzell (Niemcy) odbyło się w Oświęcimiu kolejne spotkanie młodych Polaków i Niemców. Tematem przewodnim tegorocznego projektu „Prawa człowieka wczoraj – prawa człowieka dzisiaj” był los dzieci i młodzieży podczas II wojny światowej. W czasie 6-dniowego projektu uczestnicy zwiedzili Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, wybrane wystawy narodowe, Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu i Fabrykę Schindlera w Krakowie. Uczestniczyli w warsztatach edukacyjnych na temat ideologii narodowego socjalizmu i polityki III Rzeszy na terenach okupowanych, pogłębili wiedzę na temat eksterminacji Żydów i losów dzieci różnych narodowości w gettach i obozach. Spotkali się z Alwinem Meyerem, autorem książki „Vergiss deinen Namen nicht - Die Kinder von Auschwitz” („Nie zapomnij swojego imienia - Dzieci z Auschwitz”). Efektem pracy młodzieży jest film „Dzieci Auschwitz – Nie wolno o nich zapomnieć”.
- KULTURY PAMIĘCI O AUSCHIWTZ I HOLOKAUŚCIE: POLSKA, BIAŁORUŚ, NIEMCY. Seminarium dla studentów.
10 -16.12.017, Oświęcim, Warszawa
Uczestnicy w wieku 18-26 lat, studenci - 10 Niemców, 12 Polaków, 13 Białorusinów.
Trzydziestu studentów z Polski, Białorusi i Niemiec zajmowało się kwestią pamięci historycznej podczas seminarium Kultury pamięci o II wojnie światowej i Holokauście: Polska, Białoruś, Niemcy, które odbyło się w MDSM Oświęcim. Tematami seminarium była polityka okupacyjna w Polsce, los europejskiej społeczności żydowskiej, geneza i funkcje KL Auschwitz, recepcja II wojny światowej i Holokaustu oraz ranga tych wydarzeń w prywatnej i narodowej kulturze pamięci. Dwa dni projektu studenci spędzili w Warszawie, gdzie zapoznali się z koncepcjami upamiętnienia historii na przykładzie stałych wystaw w Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Polskich Żydów POLIN oraz Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2018 roku seminarzyści udadzą się wspólnie do Mińska i kolejno do Monachium, aby kontynuować prace badawcze w grupach międzynarodowych. Efektem ich wspólnej pracy będzie publikacja poświęcona wybranym aspektom współczesnej kultury pamięci o II wojnie światowej i Holokauście.
- Z POWROTEM DO PRZYSZŁOŚCI – KSZTAŁTUJEMY WSPÓLNĄ PAMIĘĆ polsko-ukraińskie seminarium dla studentów.
12 -17.10.2017 r. MDSM Oświęcim oraz Instytut Europeistyki UJ Kraków
10 studentów z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz 10 studentów Państwowego Uniwersytetu Technicznego w Kropiwnickim, Ukraina.
Tematem projektu była trudna pamięć polska i ukraińska o Wołyniu oraz jej wykorzystywanie w obecnym dyskursie medialnym do tworzenia wizerunku Polski i Ukrainy. Głównym celem projektu jest próba otwartej rozmowy o istniejących uprzedzeniach i funkcjonujących po obydwu stronach granicy narracjach o zbrodni wołyńskiej z 1943 roku. W pierwszej części projektu uczestnicy zgłębili swoją wiedzę na temat pamięci i jej funkcjonowania w społeczeństwie, zwiedzili Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau i zmierzyli się z tematem pamięci negatywnej. W dalszym ciągu spotkania uczestnicy mieli możliwość spojrzenia na wydarzenia na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943-1944 poprzez relacje świadków i dokumenty historyczne oraz zastanowienia się nad tym, jak funkcjonuje pamięć o tych tragicznych wydarzeniach po obydwu stronach wspólnej granicy. Swoje refleksje uczestnicy opracowali w formie esejów, które ukazały się w online-wydaniu polsko-ukraińskiej gazetki poprojektowej.
- RAZEM W EUROPIE: ŚWIADOMI PRZESZŁOŚCI – ODPOWIEDZIALNI ZA PRZYSZŁOŚĆ. Polsko-ukraińska wymiana młodzieży.
|
, |
28.06.-2.07.2017 Oświęcim, Kraków
Uczestnicy w wieku 15-17 lat, 10 z Ukrainy :- wolontariusze Centrum Kultury
Polskiej i Dialogu Europejskiego w Iwano-Frankiwsku (d. Stanisławowie),
młodzież z Małopolski, 1 uczestnik z Łodzi
|
, |
Celem projektu było wsparcie procesu edukacji w zakresie rozumienia praw człowieka i zachęcenie młodzieży do ich przestrzegania oraz aktywnego działania na ich rzecz. Podczas zajęć warsztatowych uczestnicy projektu analizowali kwestie praw człowieka w kontekście współczesnym i historycznym, opierając się na założeniach Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, w szczególności na artykułach z rozdziału pierwszego – Prawa i wolności. Młodzież zwiedziła Miejsce Pamięci Auschwitz--Birkenau, wystawy narodowe: Szoa ( w bloku 27) i Zagłada europejskich Romów (w bloku 13). Grupa seminaryjna wysłuchała również prelekcji na temat legalnej i nielegalnej działalności artystycznej więźniów KL Auschwitz i obejrzała zbiory sztuki obozowej, a także zwiedziła czasową wystawę fotografii byłych więźniów obozów koncentracyjnych i zagłady zatytułowaną „Przeżyłem KZ”. Uczestnicy spotkali się z pochodzącą ze Stanisławowa (obecnie Iwano-Frankiwsk) byłą więźniarką obozu zagłady Auschwitz II-Birkenau i Ravensbrück panią Anną Szałaśną.
|
|
Ponadto odwiedzili Muzeum Żydowskie i Synagogę oraz Muzeum na Zamku w Oświęcimiu, natomiast w Krakowie zwiedzili dawną żydowską dzielnicę Kazimierz, zamek królewski Wawel, Kościół Mariacki oraz inne zabytki Starego Miasta.
- JEDNOSTKA WOBEC ZBRODNI
Konferencja o brutalnym podeptania praw człowieka, o negowaniu prawa do życia setek tysięcy, tylko z tego powodu, że byli członkami określonego narodu w pojęciu etnicznym lub obywatelami państw okupowanych przez niemieckich nazistów. W tym roku znaczna część konferencji poświęcona była zbrodniom komunizmu. Przypomniano wciąż zbyt mało znaną nawet w Polsce „Operację polską” NKWD z 1937 r. Podjęto próbę spojrzenia na sytuację jednostki w okresie stalinowskim.
ŚWIADKOWIE
Podczas konferencji wygłoszono 58 referatów. Prelegenci reprezentowali 19 uniwersytetów i szkół wyższych. Referaty dotyczyły różnych dziedzin nauki: od historii, politologii, przez socjologię, prawo po psychiatrię. W konferencji uczestniczyli też nauczyciele z gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z całej Polski. W konferencji wzięło ponad 130 osób.
· DZIECI WOJNY. ZDEPTANE DZIECIŃSTWO
Tematem wiodącym konferencji był los dzieci w obozach koncentracyjnych i łagrach, dzieci-żołnierzy oraz dzieci żydowskich ukrywających się w czasie II wojny światowej. Dyskutowano o systemie edukacji dzieci w czasach nazizmu i stalinizmu oraz wpływie języka nienawiści i propagandy na psychikę dzieci, również współcześnie. Stąd nie zabrakło też odniesień do sytuacji dzieci-uchodźców, które uciekają dziś przed wojną z Syrii.
Wśród prelegentów były dwie byłe więźniarki obozu Auschwitz: Batszewa Dagan i Hanna Ulatowska.
Wśród ponad 130 uczestników konferencji byli nauczyciele, przedstawiciele miejsc pamięci, doktoranci i wykładowcy reprezentujący większość polskich uczelni. Do Oświęcimia przyjechali też goście ze Stanów Zjednoczonych, Izraela, Wielkiej Brytanii i Rosji. Wygłoszono 51 referatów o charakterze historycznym socjologicznym, pedagogicznym, prawnym i psychologicznym .
Organizatorami konferencji byli: Fundacja na rzecz MDSM w Oświęcimiu, Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau i Fundacja Ofiar Obozu Zagłady Auschwitz-Birkenau. Organizatorów wsparli: Fundacja im. Róży Luksemburg, Muzeum Stutthof w Sztutowie, Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie i Centrum Badań Holokaustu UJ.
- KATALOG DO WYSTAWY PAWŁA WARCHOŁA ALFABET AUSCHWITZ
Wystawa w Krakowie i Chorzowie oraz transport – dotacja 3.500,00 PLN
W styczniu r. w Fundacji Judaica - Centrum Kultury Żydowskiej w Krakowie odbyło się otwarcie wystawy rysunków Pawła Warchoła pt. „Alfabet Auschwitz”. Wydarzenie to, którego współorganizatorem była Fundacja na Rzecz Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu, było jednym z elementów obchodów rocznicy wyzwolenia KL Auschwitz.
Książki wydane przez Fundację na rzecz Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży przy wsparciu Fundacji Pamięci ofiar Auschwitz-Birkenau